Υπάρχουν αρκετές διαφορές μεταξύ της ατομικής θεραπείας και της θεραπείας ζευγαριών. Η σημαντικότερη ίσως είναι το γεγονός είναι ότι η ατομική θεραπεία επεξεργάζεται την προοπτική και εμπειρία ενός ατόμου και την προσωπική του υποκειμενικότητα και αντίληψη στην προσέγγιση μιας δυσκολίας στον τρόπο που βιώνεται και περιγράφεται μια σχέση.
Αντίθετα η θεραπεία ζεύγους είναι μια ιδιαίτερα δυναμική και ζωντανή διαδικασία κατά την οποία τα στοιχεία, οι ποιότητες και οι λειτουργίες μιας σχέσης συμβαίνουν στο εδώ και τώρα.
Τα ζευγάρια αφηγούνται την ιστορία τους, συχνά με ριζικά διαφορετικό τρόπο, μέσα στα πλαίσια μιας δυναμικής αλληλεπίδρασης κατά την οποία οι δυο σύντροφοι αποκαλύπτουν την ανάγκη διεκδίκησης της προσωπικής τους αλήθειας. Στο πλαίσιο αυτό μια νέα ιστορία του ζευγαριού αναδύεται, η οποία πλέον περιγράφει την σχέση δύο ανθρώπων και αυτό από μόνο του είναι «θεραπευτικό».
Στη θεραπεία των ζευγαριών η σχέση είναι το αντικείμενο και το ζητούμενο της λειτουργικής προσαρμογής και αλλαγής των ατόμων, αρχίζει να συμβαίνει μέσα στο πλαίσιο της σχέσης αυτής.
Τα περισσότερα ζευγάρια έρχονται στη θεραπεία όταν η επικοινωνία για ένα θέμα ή ένα πρόβλημα έχει γίνει μια άκαμπτη τελετουργία, κατά την οποία η αλληλεπίδραση και συνομιλία μεταξύ των δυο συντρόφων παίρνει την μορφή ενός αέναου επαναλαμβανόμενου όσο και αδιέξοδου κύκλου, ο οποίος αφήνει τους ανθρώπους με μια αίσθηση αδιεξόδου, αναποτελεσματικότητας και συχνά μεγάλης απογοήτευσης. Οι δύο σύντροφοι μοιάζουν εγκλωβισμένοι σε μία διαρκή μάχη διεκδίκησης της αλήθειας και του δίκιου του καθενός, κατηγορώντας και επιρρίπτοντας ευθύνες ο ένας στον άλλο, χωρίς όμως τελικά να βρίσκουν ανακούφιση. Τα συναισθήματα των ανθρώπων τότε περιλαμβάνουν τον θυμό, την θλίψη, την μοναξιά και απογοήτευση. Οι δύο σύντροφοι έχουν αποδυναμωθεί σαμποτάροντας κάθε δυνατότητα ή ευκαιρία αυτοεπίγνωσης και αυτοκατανόησης, επιδιδόμενοι σε έναν αγώνα συναισθηματικής «επιβίωσης».
Όταν ένα ζευγάρι δυσκολεύεται, η επικοινωνία γίνεται περισσότερο άκαμπτη και η ματαίωση και απογοήτευση των συντρόφων εντείνει ακόμη περισσότερο την δυσκολία και το αδιέξοδο. Οι δύο σύντροφοι χάνουν την προοπτική να βιώσουν τη σχέση τους ως πλαίσιο διαχείρισης και εξεύρεσης εναλλακτικών και δυνάμεων αλλαγής. Στο πλαίσιο αυτό η θεραπεία ζευγαριού μπορεί να συμβάλλει στην κατασκευή μιας νέας περισσότερο λειτουργικής περιγραφής και κατανόησης της κοινής πλέον ιστορίας τους και της σχέσης τους και στην επαναδιατύπωση της όποιας δυσκολίας ή προβλήματος στο παρόν, με νέες προοπτικές και δυνατότητες επίλυσης.
Το πλαίσιο της θεραπείας ζευγαριού μπορεί να αξιοποιήσει, προς όφελος των δυο συντρόφων, το πλεονέκτημα του ότι οι άνθρωποι έρχονται στη θεραπεία ή στη συμβουλευτική, πρόθυμοι να ακούσουν κάποιον, ίσως περισσότερο από ότι ακούν οι ένας τον άλλο. Το θεραπευτικό πλαίσιο γίνεται τότε, ένας χώρος αμοιβαίας κατανόησης, όπου οι δύο σύντροφοι αρχίζουν να μοιράζονται την αμοιβαία και ίση ευθύνη της σχέσης τους και άρα των προοπτικών της στο μέλλον.
Έλενα Πατήλα, Ψυχολόγος, Οικογενειακή Θεραπεία & Συμβουλευτική
Βιβλιογραφία:
-
National Center for Biotechnology Information
-
Psychotherapy Net
